Bên cạnh việc mua một chiếc máy lạnh để chống nóng, người
tiêu dùng còn phải tìm nơi “chọn mặt gửi vàng” để chăm sóc, bảo trì, bảo dưỡng
máy lạnh nhằm tiết kiệm điện và tiết kiệm tiền.
Cạnh tranh bằng giá “bèo”
Người tiêu dùng cần hỏi kỹ về giá, sự cố hư hỏng
và cách khắc phục trước khi sử dụng dịch vụ bảo trì, sửa chữa máy lạnh.
Ông Vinh, chủ cửa hàng điện lạnh T.V, đường An
Dương Vương, quận 5 cho biết: “Mùa nóng năm nay gay gắt nên việc dùng máy lạnh
liên tục đã khiến các nhân viên bảo trì của cửa hàng làm việc không xuể. Trung
bình một ngày phục vụ khoảng 4 – 5 địa chỉ, cao điểm rơi vào những ngày thứ
bảy, chủ nhật có thể lên đến 7 – 8 địa chỉ. Giá dịch vụ năm nay cũng không biến
chuyển nhiều như mọi năm, bình quân khoảng 50.000 đồng/máy ”.
Do nhu cầu tăng, giá lại rẻ nên công việc vệ sinh
máy lạnh trở thành dịch vụ nóng sốt trong mùa nóng. Tuy nhiên, nhiều cửa hàng
điện lạnh cũng nhân dịp này cạnh tranh không lành mạnh hoặc dùng những chiêu
thức nhằm kiếm thêm lợi nhuận.
Cửa hàng T.T ở đường Hậu Giang, quận 6 đã giảm
mức vệ sinh máy lạnh xuống còn 35.000 đồng/máy, lắp đặt máy chỉ có 90.000
đồng/máy, kiểm tra miễn phí… Anh Ngọc Tùng, thợ bảo trì máy lạnh ở đường Nguyễn
Thượng Hiền, quận 3, nhận xét: “Với mức giá như vậy không đủ chi phí tiền xăng,
cơm nước thì làm sao có lợi nhuận. Thực ra những cửa hàng này dùng chiêu thức
giá rẻ để làm vệ sinh nhưng thực chất là kiếm chuyện để bơm gas, báo máy bị lỗi
nhằm kiếm thêm tiền và công làm”. Ông Đình Cừ, nhà ở đường Ngô Quyền, quận 10
kể: “Do mùa nóng nên máy lạnh trong nhà hoạt động liên tục, tôi nhờ dịch vụ bảo
trì tới làm vệ sinh. Nhân viên sau khi đã xịt rửa máy và cho hoạt động lại thì
lấy tay huơ nhẹ ở vị trí dàn lạnh và phán ngay máy cũ rồi, gas hơi yếu, phải bơm
thêm gas thì máy mới lạnh và tiết kiệm điện”. Thế là ông Cừ phải tốn thêm
120.000 đồng tiền bơm gas sau khi đã trả 50.000 đồng tiền vệ sinh máy lạnh.
Bơm gas là một chiêu thức khá quen thuộc được
nhiều nhân viên vệ sinh máy lạnh sử dụng để kiếm thêm tiền. Anh Phạm Hữu Tâm,
kỹ sư điện lạnh của diễn đàn Nhiệt điện lạnh Việt Nam nhận xét: “Quy trình vệ
sinh máy lạnh thường phải súc rửa dàn nóng/lạnh nên nhân viên vệ sinh sẽ dùng
chiêu thức hút sạch gas của một trong hai dàn nóng hoặc lạnh, dồn gas về một
đầu rồi bắt đầu xịt rửa. Như vậy lượng gas sẽ bị hao hụt, và việc bơm lại gas
chính là duy trì lại cho máy có độ lạnh tốt, vừa đủ điều kiện để làm hài lòng
khách hàng”. Như vậy, việc bơm gas trong quá trình vệ sinh máy lạnh mới chính
là nguồn thu chính cho dịch vụ này phát triển, còn mức giá “hương hoa” 35.000 –
50.000 đồng chỉ là công cho nhân viên bảo trì đi và về cho từng địa chỉ.
“Bệnh” được vẽ thêm
Chị Ngọc Mỹ, nhà ở đường Trần Hưng Đạo, quận 5
cho biết, nhà chị cho thuê nên có nhiều hộ gia đình cùng ở, mỗi hộ đều lắp đặt
máy lạnh nên phải nhờ tới dịch vụ “chăm sóc” máy lạnh. Khi nhân viên kỹ thuật
đến tư vấn dịch vụ, chị mới biết họ có sẵn một khung bản liệt kê công việc với
giá cả cố định như: lắp đặt máy: 150.000 đồng/bộ, dời máy 200.000 đồng/bộ, tháo
máy 100.000 đồng/bộ. Chưa hết, họ còn liệt kê ra một bản chi tiết khác như giá
eke trắng bắt tường làm giá đỡ 80.000 đồng/bộ, ống đồng (gas khí lạnh) từ 100 –
120.000 đồng/m, dây điện, dây thoát nước, CB điện… mỗi thứ cộng lại thì khi
đụng vào máy lạnh trong nhà cũng tốn khoảng 1 triệu đồng/máy.
Chị kể tiếp: “Có lần theo yêu cầu người thuê nhà,
mình dời dàn nóng ngoài ban công ra xa thêm 4m (cho hai máy lạnh) mà công thực
hiện, đi dây lại hệ thống tiêu tốn cũng hết 1,4 triệu đồng. Tưởng như vậy là
xong, một máy lạnh chạy được hai ngày thì thành quạt mát vì gas lạnh bị xì hết,
thế là lại nhờ nhân viên đến tháo ra bơm gas. Chạy thêm được một tuần thì bệnh
cũ tái phát (hết gas lạnh), lại kêu thợ đến và lần này cắt bỏ đoạn bị xì thay
mới, bơm gas lại tiếp theo, tiêu tốn thêm 200.000 đồng nữa”.
Ông hàng xóm có đứa con trai làm điện lạnh khi
nghe chuyện chạy qua xem lại hệ thống thì phát hiện nhân viên dịch vụ bảo trì
làm việc theo sự “sắp đặt” trước. Cậu ta giải thích thay vì khi dời máy lạnh ra
xa, nên chọn giải pháp thay toàn bộ ống đồng mới cho khách hàng thì lại dùng
chiêu nối ống đồng do giá rẻ hơn. Giải pháp này có tính rủi ro cao, khi nối
không kỹ lưỡng thì việc xì gas sẽ xảy ra. Sau đó để khắc phục, nhân viên lại
tìm cách cắt bỏ đoạn nối bị xì và thực hiện lại đoạn nối mới nhưng không thành
công. Lần cuối cùng họ đành thay mới nhưng lại bảo với khách hàng là chỉ tính
tiền bơm gas cho thêm độ lạnh… Tất nhiên toàn bộ quy trình chỉ có nhân viên kỹ
thuật mới biết với nhau, còn người tiêu dùng hoàn toàn thua thiệt.